Legionella, yönetilebilir bir risktir.
Lejyoner hastalığına Legionella adı verilen bir bakteri neden olur. Bakteri, Amerikan Lejyonu'ndaki bir Philadelphia kongresine giden bazı kişilerin, Lejyoner hastalığı olarak adlandırılan yeni bir pnömoni tipine (akciğer enfeksiyonu) maruz kaldıkları 1976 salgınından sonra tanımlandı. Legionella'nın neden olduğu hafif bir enfeksiyon, Pontiac ateşi olarak adlandırılır. Lejyoner hastalığı veya Pontiac ateşi için “legionellosis" terimi kullanılabilir.
Legionella cinsi bakteriler, yapay olarak tasarlanmış su sistemleri ile havalandırma sistemleri için kullanılan sularda çoğalabilen, geniş sıcaklık ve pH aralıklarında yaşayabilen, insanlara bulaştığında grip benzeri üst solunum yolu enfeksiyonu (Pontiac Ateşi) ile özellikle duyarlı kişilerde sistemik ve ölümcül seyredebilen alt solunum yolu enfeksiyonlarına (Pnömoni, Lejyoner Hastalığı) neden olabildiğinden toplum sağlığı açısından kritik öneme sahip bakterilerdir.
Legionella, göller ve akarsular gibi tatlı su ortamlarında doğal olarak bulunan bir bakteri türüdür.
İnsan yapımı su sistemlerinde büyür ve yayılırken sağlıkla ilgili bir sorun haline gelebilir.
Nerelerde bulunur?
Duşlar ve musluklar
Soğutma kuleleri
Jakuziler, spalar
Dekoratif çeşmeler
Sıcak su depoları ve ısıtıcılar
Büyük sıhhi tesisat sistemleri
Nasıl Yayılır?
Suyun aerosol olarak havaya karıştığı ortamlarda insanlar, havadaki bakterileri içeren küçük su damlacıklarını soluduğunda Lejyoner hastalığına ya da Pontiac ateşine yakalanabilir.
Belirtileri Nelerdir?
Ateş
Öksürük
Nefes darlığı
Kas ağrıları
Baş ağrısı
Bulantı
Kimler Risk Altında?
50 yaş ve üzeri
Sigara içenler veya içmiş olanlar
Kronik akciğer hastalığı olanlar
Zayıf bağışıklık sistemi olanlar
Temel hastalıkları olanlar
Kanseri olanlar
Lejyonelloz iki hastalık türü olarak ortaya çıkabilir: Lejyoner hastalığı ve Pontiac ateşi. İki hastalık benzer testlerle teşhis edilebilir, ancak farklı muamele görür.
Lejyoner Hastalığı
Teşhis
Lejyoner hastalığı olan insanlar akciğer grafisi ile teyit edilebilen pnömoniye (akciğer enfeksiyonu) sahiptir. Klinisyenler, bir hastanın pnömonisine Legionella bakterisinin neden olup olmadığına bakmak için iki tercih edilen tipte test uygularlar:
İdrar tahlili
Balgam örneği alıp akciğerden yıkamayı içeren laboratuvar testi
Tedavi ve Komplikasyonlar
Lejyoner hastalığı, antibiyotiklerle tedavi gerektirir ve bu hastalığın çoğunun vakaları başarıyla tedavi edilebilir. Sağlıklı insanlar genellikle Lejyoner hastalığından sonra iyileşirler, ancak sıklıkla hastanede bakıma ihtiyaç duyarlar.
Lejyoner hastalığının olası komplikasyonları arasında
Akciğer yetmezliği
Ölüm
Legionnaires hastalığına yakalanan her 10 kişiden yaklaşık 1'i hastalıklarından kaynaklanan komplikasyonlar yüzünden ölmektedir. Bir sağlık kuruluşunda kalış süresince Lejyoner hastalığı geçirenler için her 4 kişiden 1'i ölmektedir.
Pontiac Ateşi
Teşhis
Klinisyenler Pontiac ateşi olup olmadığını görmek için idrar veya kan testi kullanabilirler. Bununla birlikte, negatif sonuçlanmış bir test, birinin bu hastalığa sahip olabileceği ihtimalini ekarte etmez (buna yanlış negatif denir). Aynı zaman ya da yerde Legionella'ya maruz kalmış olabilecek laboratuvar tarafından doğrulanmış diğer lejyonelloz vakaları (Lejyoner hastalığı ya da Pontiac ateşi) olduğu zaman klinisyenler çoğu kez Pontiac ateşini teşhis eder.
Tedavi ve Komplikasyonlar
Özel bir ateş tedavisi olmadan Pontiac ateşi atlatılabilir.
Legionella bakterisinin neden olduğu hastalıklar nasıl önlenir?
Lejyonellozu önleyebilecek hiçbir aşı yoktur.
Bunun yerine, Lejyonellozu önlemenin anahtarı, binalardaki su sistemlerinin Legionella'yı büyütme ve yayma riskini azaltmak için çalışmalar yapılmasını sağlamaktır.
Legionella'yı yayabilecek su sistemlerine örnekler:
Dahili su dağıtım şebekeleri
Gemilerde ve offshore tesislerinde HVAC sistemleri
Kabarcık banyoları
Bahçelerde, parklarda ve tarımda sulama sistemleri
Soğutma kuleleri
Yangın koruma sistemleri
Hava temizleyiciler
Duşlar
Hava nemlendiricileri
Buz çözücü sistemler
Oto yıkama sistemleri
Araçlarda cam yıkayıcı sıvısı
Çeşmeler
Bitki toprağı
Diş hekimliği tıbbi donatımı
Metallerin yüzey işlemesi yapılan araçlar
Biyolojik havuzlar
Kesme araçları sıvıları
Biyofiltreler
* Ev ve araba klima üniteleri havayı soğutmak için su kullanmazlar, bu nedenle Legionella büyümesi için bir risk oluşturmazlar.
Legionella ile ilgili ayrıntılı bilgi, risk yönetimi ve kontrol, dezenfeksiyon ve temizlik gibi konularda daha fazla içerik için legionella.com.tr'nin diğer bölümlerini inceleyebilirsiniz.
Legionella risk kontrolünde laboratuvar analizi
2013 yılında kurulan Bilim Legionella Kontrol Laboratuvarı, tesislerde uygun noktalardan su numuneleri alma ve sularda Legionella aranması analizlerinde TÜRKAK'tan akredite olmuş bu alandaki ilk özel uzmanlık laboratuvarıdır.